ทำไมบางภาพถ่ายมันถึง "สวย" จนเราแทบหยุดหายใจ

เราเคยสงสัยไหมว่าทำไมบางภาพถ่ายมันถึง "สวย" จนเราแทบหยุดหายใจ บางทีเราเห็นภาพพระอาทิตย์ตกดินที่เหมือนเอาพู่กันเทพเจ้ามาวาด หรือภาพของคนในอารมณ์ที่พอดีเป๊ะเหมือนจับหัวใจออกมาแปะบนกระดาษ แต่เคยสงสัยไหมว่าสิ่งที่ทำให้มันสวยคืออะไร? กล้องราคาแพง? แสงธรรมชาติ? หรือเป็นเพราะคนที่อยู่หลังกล้อง?

เราเคยเจอบทสนทนาอันร้อนแรงในกลุ่มคนรักการถ่ายภาพ มีคนพูดว่า "ถ้ากล้องดี ภาพมันก็ต้องออกมาดี" แล้วอีกฝ่ายก็ตอบกลับว่า "ถ้าคนถ่ายไม่ดี ต่อให้กล้องเทพ ก็ช่วยไม่ได้" เราว่ามันเหมือนการถกเถียงระหว่างไก่กับไข่ ใครมาก่อนกัน แต่ถ้าลองมองอีกมุม บางทีทั้งกล้องและคนถ่ายอาจไม่ใช่คำตอบทั้งหมด แต่เป็น "วิธีที่เรามองโลก" ต่างหาก

ลองนึกถึงภาพยนตร์ของ Wes Anderson สิ ทุกคนคงเคยเห็นเฟรมที่จัดทุกอย่างให้สมมาตรจนเหมือนมองผ่านหน้าต่างบ้านตุ๊กตา ภาพของเขาสวย ไม่ใช่เพราะกล้องเทพอะไร แต่เป็นเพราะเขามีสายตาที่เห็นความงดงามในสิ่งธรรมดา เขาเปลี่ยนฉากร้านขายของชำให้เป็นเหมือนพิพิธภัณฑ์ศิลปะ แล้วเราเองล่ะ เคยลองมองสิ่งรอบตัวแบบนั้นบ้างหรือยัง?

หรืออีกตัวอย่างจากหนังสือ On Photography ของ Susan Sontag เธอเขียนไว้ว่าภาพถ่ายไม่ได้แค่เก็บความจริง แต่มันตีความความจริง ทุกครั้งที่เราถ่ายภาพ เราเลือกแล้วว่าจะเล่าอะไร จะละอะไร เราสร้างเรื่องราวขึ้นมา ไม่ใช่แค่กดชัตเตอร์ ทุกครั้งที่เรามองภาพถ่าย เราจึงมองโลกผ่านสายตาของคนที่อยู่หลังกล้อง เรามอง "ความจริง" เวอร์ชันของเขา

แล้วกีฬาล่ะ? ใช่ กีฬาก็เกี่ยว บางทีเราเห็นภาพถ่ายของนักฟุตบอลที่กำลังเตะบอลกลางอากาศ แล้วเราก็สงสัยว่าเขาทำได้ยังไง หรือภาพนักยิมนาสติกที่เหมือนลอยอยู่บนฟ้า มันเป็นวินาทีที่เราเองก็คงมองไม่ทันด้วยตาเปล่า แต่กล้องจับได้ นี่คือความสามารถของคนถ่ายที่เข้าใจทั้งกีฬาและอุปกรณ์ เขารู้ว่า "โมเมนต์" อยู่ตรงไหน และนี่คือสิ่งที่กล้องอย่างเดียวทำไม่ได้

สุดท้ายแล้ว ภาพถ่ายสวยเพราะอะไร? เราว่ามันสวยเพราะมันเล่าเรื่อง เพราะมันกระตุ้นความรู้สึก มันพาเรากลับไปอยู่ในวินาทีนั้นอีกครั้ง ไม่ว่าคนหลังกล้องจะเป็นมืออาชีพหรือมือสมัครเล่น ถ้าภาพนั้นมีเรื่องราว มีความหมาย มันก็จะสวยในแบบของมันเอง

ดังนั้น อย่าไปกังวลว่ากล้องเราดีพอหรือยัง แทนที่จะคิดว่ากล้องเราแพงแค่ไหน ลองถามตัวเองว่าตาเราเห็นอะไร แล้วเราอยากเล่าอะไรผ่านเลนส์ของเราเอง นี่แหละคือสิ่งที่ทำให้ "คนหลังกล้อง" เป็นสิ่งที่สำคัญกว่าอุปกรณ์ เพราะสุดท้ายแล้ว กล้องมันก็คือเครื่องมือ ส่วนภาพถ่ายที่สวย มันมาจาก "สายตา" และ "หัวใจ" ของเราต่างหาก