ขอบคุณที่เปิดหัวใจและอ้อมแขนให้ฉันกลับบ้าน

วันก่อนเราเห็นโพสต์ของ Ciara นักร้องดังจากอเมริกา ที่ได้รับสัญชาติของประเทศเบนินอย่างเป็นทางการ
เธอเขียนว่า “ขอบคุณที่เปิดหัวใจและอ้อมแขนให้ฉันกลับบ้าน”

เราอ่านแล้วนิ่งไปพักหนึ่ง
เหมือนสมองเจออะไรบางอย่างที่ตัวเองเคยลืมไปแล้ว

บ้าน...มันนิยามได้หลายแบบกว่าที่เราคิด

ไม่ใช่แค่บ้านที่มีหลังคา ไม่ใช่แค่ประเทศที่มีพาสปอร์ตให้
แต่คือสถานที่ที่ทำให้เรารู้สึกว่า “เราเป็นของที่นี่โดยไม่ต้องขอโทษ”

แล้วเราก็เริ่มตั้งคำถาม

ทำไมคำว่า “กลับบ้าน” ถึงทำให้บางคนร้องไห้ ทั้งที่เขาไม่เคยอยู่บ้านนั้นมาก่อนเลย
ทำไมบางคนถึงยอมใช้เวลาทั้งชีวิต เพื่อจะกลับไปยังจุดที่ตัวเองไม่เคยจากมา

มันมีอะไรบางอย่างในคำนี้ที่ไม่ใช่เรื่องภูมิศาสตร์
แต่น่าจะเป็นเรื่องของราก

มนุษย์ไม่ได้ผูกพันกับดินแดน แต่ผูกพันกับความหมายที่ฝังอยู่ในดินนั้น

ในพุทธศาสนาเคยพูดไว้ว่า
"ปุญฺญานิ ปรโลกสมิํ ปติฏฺฐา โหนฺติ ปาณินํ"
(บุญทั้งหลายเป็นที่พึ่งของสัตว์ทั้งหลายในโลกหน้า)

คำว่า "โลกหน้า" ไม่ได้หมายถึงสวรรค์เท่านั้น
แต่มันคือโลกที่เราไม่เคยอยู่มาก่อน
แต่กลับรู้สึกว่าเราควรได้เป็นส่วนหนึ่งของที่นั่นตั้งแต่แรก

บ้านที่ว่านี้จึงไม่ใช่บ้านของอดีต
แต่เป็นบ้านในใจ ที่เราตามหาจนเจอ
แม้จะต้องข้ามมหาสมุทรของความเจ็บปวดเพื่อแลกมันมา

ประเทศเบนินออกกฎหมายให้สิทธิพลเมืองกับลูกหลานของทาสในอดีต
แค่ฟังผ่านๆ มันอาจดูเป็นเรื่องสัญลักษณ์
แต่พอคิดให้ลึกกว่านั้น มันคือการ “ยื่นมือกลับไปหาอดีตที่ถูกปล้น”
และพูดว่า “กลับมาเถอะ เรายังรออยู่ตรงนี้”

เราว่ามันเป็นวิธีการแก้ปมในระดับ DNA
เพราะความเจ็บปวดที่ไม่ได้รับการยอมรับ มันจะส่งต่อไปเป็นความว่างเปล่าในใจลูกหลาน

ใครบางคนอาจเติบโตมาในมหานครนิวยอร์ก กินแฮมเบอร์เกอร์เป็นอาหารเช้า
แต่ใจลึกๆ กลับรู้สึกเหมือนตัวเองถูกตัดขาดจากอะไรบางอย่างที่ไม่มีชื่อเรียก

บางครั้ง...การรู้ว่า เราเป็นใคร
ต้องเริ่มจากการรู้ว่า เราเคยถูกพรากอะไรไป

แล้วถ้ามองกลับมาที่ตัวเราเอง
ทุกคนเคยมีบางช่วงชีวิตที่รู้สึกว่า “เราไม่ใช่ของที่นี่”
ไม่ว่าจะที่ทำงาน ครอบครัว หรือแม้แต่ในประเทศของตัวเอง

แต่เชื่อเรา
ทุกคนมี “บ้าน” ในความหมายของตัวเองอยู่ที่ไหนสักแห่งบนโลกใบนี้
บ้านที่เราไม่ต้องพิสูจน์ตัวเองเพื่อให้มีสิทธิ์อยู่
บ้านที่คนพูดว่า “ดีใจที่กลับมานะ” โดยไม่ถามว่ากลับมาทำไม

และบ้านนั้น อาจไม่ได้มีที่อยู่
แต่อยู่ในคนบางคน ที่ไม่เคยลืมว่าเรามีค่าตั้งแต่ก่อนเราจะรู้จักพวกเขา

บางสัญชาติ ไม่ได้เขียนอยู่ในพาสปอร์ต
แต่มันจารึกไว้ตรงแผลเป็น

และเราเชื่อว่า แผลเป็นบางรอย
ไม่ได้มีไว้เพื่อให้เรากลัวอดีต
แต่มีไว้ให้เรารู้ว่า เรารอดมาเพื่อกลับ “บ้าน” จริงๆ สักที