เมื่อคนที่ไม่มีสิทธิกลายเป็นฮีโร่

เมื่อคนที่ไม่มีสิทธิกลายเป็นฮีโร่

วันก่อนเราเลื่อนฟีดไปเจอข่าวที่อ่านจบแล้วต้องนั่งเงียบไปแป๊บนึง ไม่ใช่เพราะเศร้า ไม่ใช่เพราะอินจัด แต่เพราะมัน "เออวะ"

เรื่องมีอยู่ว่า บนถนนสายหนึ่งในสิงคโปร์ เกิดหลุมยุบลึก 3 เมตร รถเก๋งดำคันหนึ่งตกลงไปทั้งคัน คนขับ—ผู้หญิงคนหนึ่ง—เอาตัวออกมาได้แต่ติดอยู่ในหลุม แล้วใครล่ะที่กระโดดเข้ามาช่วย? ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ ไม่ใช่ตำรวจ แต่เป็นคนงานก่อสร้างข้างทาง หยิบเชือกขึ้นมาโยนลงไป แล้วช่วยกันดึงเธอขึ้นมาภายใน 5 นาที

ทั้งหมดนี้เกิดจากการตัดสินใจที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการประชุม หรือเซ็นอนุมัติจากหัวหน้า แต่มาจากสัญชาตญาณที่ว่า "คนต้องมาก่อน"

หลายคนแชร์คลิปแล้วเขียนคำว่า "ฮีโร่" ไว้ใหญ่เบ้อเริ่ม เราก็แชร์ แต่ในหัวมีคำถามขึ้นมาเงียบๆ

ฮีโร่ในวันนี้ คือคนที่เราไม่มองหน้าในวันพรุ่งนี้รึเปล่า

เพราะถ้าถอดเสื้อเลอะปูน หมวกเหลือง และกล้ามแขนที่เปื้อนฝุ่นออก คนกลุ่มนี้คือ "แรงงานต่างด้าว" ที่มักจะถูกมองผ่าน เหมือนไม่มีตัวตนในระบบที่ตัวเลขสำคัญกว่าคนจริง

ในทางพระพุทธศาสนา มีคำว่า "อตฺตนา เจ ปิยุํ ญญฺญา รกฺเขยฺย นํ สุยํ" แปลว่า "ถ้ารู้ว่าผู้อื่นเป็นที่รักเหมือนตน ก็พึงปกป้องเขาอย่างที่ปกป้องตัวเอง"
คนงานพวกนี้อาจไม่เคยสวดบาลี แต่เขาทำแบบนั้นเป๊ะในวันจริง โดยไม่มีใครขอ

เรานึกถึงการทดลองหนึ่งในจิตวิทยาที่ชื่อว่า Bystander Effect — ยิ่งคนเยอะ ยิ่งไม่มีใครช่วย เพราะต่างคนต่างรอให้คนอื่นลงมือก่อน
แต่คนงานเจ็ดคนนี้ไม่ได้รอ ไม่ถามว่าผู้หญิงคนนั้นเป็นใคร ไม่ต้องรู้ว่าเป็นใครใหญ่โตแค่ไหน หรือทำงานอะไร แค่เห็นว่าเธอ "กำลังต้องการความช่วยเหลือ" ก็พอ

ในขณะที่บางคนต้องมีตำแหน่งถึงจะ "ตัดสินใจ" ทำอะไรบางอย่าง คนพวกนี้ "ลงมือ" ก่อนจะคิดด้วยซ้ำ

แล้วระบบที่เราอยู่ในตอนนี้ล่ะ ตอบแทนเขาด้วยอะไร? เหรียญที่ระลึก กับเสียงปรบมือ
แต่นอกเหนือจากนั้น ไม่มีค่าจ้างที่เป็นธรรม ไม่มีที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม ไม่มีสิทธิเสียง ไม่มีแม้แต่โอกาสจะอยู่แบบคนทั่วไปในเมืองที่พวกเขาสร้าง

ใช่—เราเคยได้ยินเหตุผลเดิมๆ ว่าถ้าให้สิทธิ์มากไป บริษัทเล็กจะอยู่ไม่ได้
แต่ทุกคนเคยถามมั้ยว่า ถ้าความอยู่รอดของธุรกิจเราต้องใช้ชีวิตคนอื่นเป็น "ส่วนลด" มันยังควรเรียกว่าความสำเร็จอยู่มั้ย

สิ่งที่น่าขำแบบไม่ตลกคือ เราอาจเป็นประเทศที่ห่วงเรื่องหมวกกันน็อกมากกว่าสิทธิของคนที่ไม่มีแม้แต่เบาะจะนั่งตอนนั่งท้ายรถบรรทุก

เราว่ามันน่าเศร้าที่ต้องรอให้ใครตกหลุมก่อน ถึงจะมองเห็นว่าคนที่อยู่ "ข้างล่าง" มีค่ามากกว่าที่เรายอมรับ

บางที ความกล้าหาญที่สุดของคนธรรมดา อาจไม่ใช่การช่วยคนจากหลุม แต่คือการยืนอยู่ในหลุมทุกวัน แล้วไม่ยอมปล่อยมือจากความเป็นมนุษย์

ทุกคนลองหยุดนิดนึง แล้วคิดดูว่า…
เราเคยเรียกใครว่า "ฮีโร่" แล้วลืมเขาในวันถัดไปบ้างหรือเปล่า

บางความกล้าหาญไม่ควรจบแค่ในข่าว
บางคนไม่ควรมีค่าก็ต่อเมื่อช่วยชีวิตใคร

และบางความดี…ไม่ควรถูกแลกด้วยเหรียญ แต่ควรได้สิทธิ์กลับไปเป็น "คน" เต็มตัว

เจ็บตรงที่...มันควรเป็นเรื่องพื้นฐาน แต่เรากลับต้องมาขอให้ "เมตตา"

เราขอฝากไว้แค่นี้
ก่อนที่ทุกคนจะเลื่อนผ่านไปเจออะไรตลกๆ อีกครั้งหนึ่ง
แค่จำไว้นิดเดียวก็ได้ว่า

โลกนี้จะน่าอยู่ขึ้น ถ้าเราไม่รอให้ใครตกหลุม ก่อนจะยื่นมือ